- In juni stortte de Kachovka-dam in het zuidoosten van Oekraïne in na een explosie.
- Volgens een internationale onderzoeksgroep was dat “hoogst waarschijnlijk” het werk van Rusland.
- De vlakbij gelegen kerncentrale Zaporizja is voor het koelen van de reactoren afhankelijk van een door de damdoorbraak bedreigd waterreservoir.
- Lees ook: Wordt Wagner Group weer gevaarlijk? 3 scenario’s voor de toekomst van Russisch huurlingenleger, na de mislukte opstand
Omwonenden van de kerncentrale Zaporizja in het zuidoosten van Oekraïne bereiden zich voor op een ramp na het instorten van de Kachovka-dam vorige maand. Daardoor wordt het waterreservoir bedreigd waarmee de reactoren van de centrale worden gekoeld.
Verpleegster Nadiya Hez, die in de buurt woont van de centrale, houdt jodiumtabletten bij de hand en heeft een kelder geschikt gemaakt om in te schuilen met haar man en haar 1-jarige zoontje mocht zich een ramp voordoen, schrijft The New York Times.
Een radioloog uit Kyiv, Olena Pareniuk, zegt tegen de Amerikaanse krant “doodsbang” te zijn.
In oktober 2022 waarschuwde de Oekraïense president Volodymyr Zelensky al dat het Russische leger, dat het gebied heeft bezet, de dam zou laten exploderen. Na de daadwerkelijke explosie vorige maand kwam een internationale onderzoeksgroep tot de conclusie dat het “hoogst waarschijnlijk” is dat Rusland daarachter zat.
Zelensky had vooraf gezegd dat door het instorten van de dam een groot gebied zou kunnen overstromen en dat de veiligheid van de kerncentrale Zaporizja in gevaar zou komen.
Die laatste sombere voorspelling zou zomaar eens uit kunnen komen. Hoewel er momenteel volgens het Internationaal Atoomenergie Agentschap van de VN (IAEA) nog genoeg water is om de reactoren de komende maanden te koelen, is het van cruciaal belang voor de veiligheid van de centrale om een nieuwe waterbron te vinden.
Vijf van de zes reactoren bevinden zich inmiddels in een staat van cold shutdown en slechts eentje blijft heet. Maar het waterpeil van de koelvijver wordt elke dag een centimeter lager, meldde atoomagentschap IAEA van de VN vorige week.
Om de reductiesnelheid te verlagen wordt het water wordt momenteel aangevuld via een drainagesysteem, maar het atoomagentschap IAEA is met spoed op zoek naar nieuwe oplossingen om de centrale koel te houden.
Zorgen over veiligheid kerncentrale Zaporizja in Oekraïne
Als sinds het begin van de Russische invasie van Oekraïne waren er zorgen over de veiligheid van Zaporizja, de grootste kerncentrale van Europa, waar de Russische president Vladimir Poetin zijn oog op had laten vallen.
Directeur Mariano Grossi van het atoomagentschap formuleerde daarom bij de VN Veiligheidsraad vijf basisprincipes om de centrale te beschermen: er mochten geen aanvallen op of vanuit het terrein van de centrale worden uitgevoerd en Zaporizja mocht ook niet dienen als opslagplaats voor zware wapens als raketlanceersystemen, tanks en artilleriesystemen en -munitie.
Toch zijn er onlangs rapporten verschenen dat er mijnen liggen rond de kerncentrale, een schending van de VN-principes en een flink risico voor de veiligheid van de reactoren.
"We hebben volledige toegang nodig om te garanderen dat de vijf principes niet geschonden worden en zullen blijven vragen om toegang tot alle noodzakelijke gebieden om de nucleaire veiligheid te waarborgen", zei Grossi vorige week.
Volgens het onderzoeksteam van het atoomagentschap waren er de afgelopen week geen berichten over beschietingen of explosies rond de kerncentrale en waren er geen veranderingen in de militaire aanwezigheid van Rusland.